Ai quản lý chất lượng mũ bảo hiểm?

Chỉ với 25.000 đến 40.000 đồng, người đi xe máy có thể chọn cho mình một chiếc mũ bảo hiểm thời trang, đủ màu sắc được bày bán trên vỉa hè, lề đường. Khả năng bảo hiểm cho người đi xe máy của những chiếc mũ này gần như bằng không, tuy nhiên chúng lại đang được dùng phổ biến trên thị trường.

Tràn lan mũ bảo hiểm kém chất lượng.

Hiện nay, tình trạng mũ bảo hiểm kém chất lượng đang được bày bán công khai trên các vỉa hè, đường phố với nhiều thủ đoạn nhằm tránh sự kiểm tra của cơ quan chức năng. Những loại mũ này được bán khá rẻ từ 25.000 đồng đến 40.000 đồng/chiếc, mẫu mã đa dạng, bắt mắt nên vẫn được người tham gia giao thông lựa chọn sử dụng.

Mũ bảo hiểm được bày bán tại vỉa hè

Không khó để có thể nhận ra đâu là chiếc mũ bảo hiểm đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật với một chiêc mũ bảo hiểm không đạt tiêu chuẩn, bởi hình dáng những chiếc mũ bảo hiểm kém chất lượng rất đa dạng và thời trang. Chiếc thì giống mũ lưỡi trai, chiếc thì như mũ cối, thậm chí có chiếc hình dáng tựa như chiếc mũ tai bèo…Người sử dụng những chiếc mũ bảo hiểm này nhiều nhất là học sinh, sinh viên và công nhân lao động. Anh Nguyễn Văn Tùng, ở phường Trảng Dài, thành phố Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai cho biết: Hai vợ chồng tôi cùng đi làm tại doanh nghiệp, do việc gửi xe không nhận trông mũ bảo hiểm nên bị mất liên tục. Chính vì vậy, chúng tôi chỉ mua mũ khoảng từ vài chục nghìn trở lại, nếu mất thì sẽ đỡ tiếc.

Anh Nguyễn Văn Luận, công nhân một nhà máy chế biến gỗ xuất khẩu ở khu công nghiệp Sóng Thần – Bình Dương cho rằng, cả nhà anh 5 người cùng đi làm ở doanh nghiệp. Nhiều khi đi làm, đi chợ để quên hoặc bị mất mũ bảo hiểm, nên anh đã chọn mua những chiếc mũ bảo hiểm rẻ tiền, hoặc mũ cũ sửa lại, vừa đỡ tốn tiền, vừa đỡ bị mất trộm. Anh Luận cho biết thêm, đoạn đường từ nhà trọ đến công ty chỉ khoảng hai cây số, tới chợ cũng chỉ hơn một cây, nên hầu hết công nhân, người lao động ở cùng khu vực anh Luận ở, đều sử dụng những chiếc mũ bảo hiểm kém chất lượng khi tham gia giao thông.

Đến bày bán tại lòng đường

Giới học sinh, sinh viên cũng là đối tượng sử dụng khá nhiều loại mũ bảo hiểm nói trên và có muôn vàn lý do họ đưa ra khi sử dụng những chiếc mũ kém chất lượng này. Nguyễn Văn Điệp, sinh viên năm thứ hai trường Đại học Lạc Hồng- Đồng Nai cho biết, hầu như sinh viên chúng em rất thích những chiếc mũ bảo hiểm “thời trang”, đủ màu sắc, mà không quan tâm đến chất lượng của mũ. Thực ra, chúng em đội để tránh nắng và tránh bị lực lượng chức năng xử phạt chứ không vì sự an toàn của bản thân. Hơn nữa, mũ bảo hiểm bày bán trên đường giá khá rẻ, một trăm nghìn có thể mua được ba chiếc, dùng thay đổi nhau nên lúc nào cũng có… mũ mới!

Chưa có một sự kiểm tra nào trên đường đối với những người điều khiển xe máy về chiếc mũ họ đang đội trên đầu. Nhưng theo quan sát thực tế, có một tỷ lệ khá cao số người đang sử dụng hàng ngày loại mũ bảo hiểm kém chất lượng. Tuy nhiên, đến nay chưa có ai bị kiểm tra và xử phạt lỗi đội mũ kém chất lượng, mũ bảo hiểm “rởm”… Và đương nhiên, những loại mũ này vẫn tồn tại tràn ngập trên thị trường.

Ai quản lý chất lượng mũ bảo hiểm?

Câu hỏi này đã đặt ra từ nhiều năm nay, tuy nhiên không có câu trả lời xác đáng, và như vậy, mũ bảo hiểm “rởm” vẫn… vô tư vi vu lượn trên đường hàng ngày.

Tháng 2 năm 2008, Bộ Khoa học và công nghệ đã ban hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về mũ bảo hiểm cho người đi mô tô, xe máy (QCVN2: 2008/KHCN). Quy chuẩn này đòi hỏi mũ bảo hiểm phải đảm bảo các yêu cầu kỹ thuật để có thể bảo vệ cho người sử dụng, hạn chế thấp nhất chấn thương nếu xảy ra tai nạn. Trước khi được đưa ra thị trường tiêu thụ, mũ bảo hiểm phải có dán tem chứng nhận hợp quy CR. Để hạn chế mũ bảo hiểm kém chất lượng lưu hành trên thị trường, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, tháng 11 năm 2008, Tổng cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng (Bộ Khoa học và công nghệ) cũng đã có văn bản số 1708 đề nghị chi cục tiêu chuẩn đo lường chất lượng các tỉnh, thành phố kiểm tra việc thực hiện quy chuẩn kỹ thuật về mũ bảo hiểm.

Mũ bảo hiểm cần được quản lý, kiểm định

Theo đó, đối với mũ bảo hiểm chưa được dán tem chứng nhận hợp quy (tem CR), hoặc có nhưng không rõ nguồn gốc xuất xứ thì phải ngừng cho lưu hành. Quy định đã rõ ràng, các nhà sản xuất mũ bảo hiểm cũng đã được chứng nhận đủ tiêu chuẩn kỹ thuật để sản xuất mũ, nhưng không khó để bắt gặp những chiếc mũ bảo hiểm kém chất lượng, làm giả hàng thật, dán tem chứng nhận bày bán công khai trên đường phố, hoặc đi bán rong.

Có ý kiến cho rằng, chúng ta khó quản lý chất lượng mũ bảo hiểm vì thiếu chế tài. Một trong những vấn đề gây khó khăn trong công tác kiểm tra chất lượng mũ bảo hiểm là việc thử mẫu, vì muốn thử mẫu mũ bảo hiểm bán trên thị trường thường phải thu ít nhất 8 cái, trong đó 4 cái kiểm nghiệm, 4 cái lưu mẫu. Tuy nhiên trên thực tế, nhiều cửa hàng bán lẻ chỉ bày vài chiếc cùng một loại nên khó lòng tịch thu mang đi kiểm định được. Với những vi phạm về nhãn mác, theo quy định, Cục Quản lý thị trường không được tịch thu sản phẩm vi phạm nhãn hàng hóa mà chỉ đình chỉ lưu thông, yêu cầu cơ sở kinh doanh khắc phục hậu quả.

Hãy đội mũ bảo hiểm để bảo vệ chính bạn

Cũng rất khó có thể kiểm soát những loại mũ bảo hiểm kém chất lượng vì thực tế, các loại mũ này được đưa về các vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa. Ở những nơi này lấy đâu ra cơ quan kiểm định chất lượng mũ, nên việc mũ bảo hiểm “rởm” có đất tiêu thụ là đương nhiên.

Có thể thấy, những chiếc mũ bảo hiểm bày bán trên đường là những loại mũ chất lượng kém có hình dáng giống mũ bảo hiểm kết cấu theo kiểu “3 không”: không có lớp xốp, không dán tem CR và không địa chỉ sản xuất mà chỉ ghi “Sản xuất tại Việt Nam ”. Những loại mũ này không ghi nhãn “mũ bảo hiểm cho môtô, xe máy” nhằm tránh sự kiểm tra của cơ quan quản lý thị trường. Mũ khá nhẹ và chỉ cần đi với tốc độ 40km/h là mũ và quai mũ có hiện tượng lỏng lẻo, hất ngược ra đằng sau, rất nguy hiểm cho người tham gia giao thông. Những chiếc mũ này chỉ cần rơi từ độ cao khoảng một mét xuống nền cứng là vỡ làm đôi, lộ lớp xốp nhét bên trong vành mũ mỏng dính.

Không chỉ người tiêu dùng bị ảnh hưởng mà những nhà sản xuất mũ bảo hiểm chất lượng cao cũng bị tổn thất nghiêm trọng vì những loại mũ này.

Ông Nguyễn Hùng, chủ một doanh nghiệp sản xuất mũ bảo hiểm ở Đồng Nai bức xúc trước tình trạng mũ bảo hiểm kém chất lượng đang tràn ngập thị trường. Theo ông Hùng, một doanh nghiệp đầu tư cho sản xuất mũ bảo hiểm đúng tiêu chuẩn chất lượng phải bỏ cả triệu USD để mua dây chuyền thiết bị, cùng với đó là đào tạo đội ngũ nhân công và tốn kém nhiều chi phí khác. Nhưng cứ ra mẫu mã nào là họ lại làm giả theo, mà chi phí của những cơ sở sản xuất mũ bảo hiểm chui không nhiều, giá thành các loại mũ này thấp nên khách hàng mua sử dụng mà không quan tâm đến chất lượng sản phẩm. Tất cả những điều đó đã gây thiệt hại không nhỏ cho các doanh nghiệp làm ăn chân chính.

Đội mũ bảo hiểm là một nét văn hóa

Rõ ràng, các ngành chức năng đang lúng túng trong khâu kiểm tra, giám sát chất lượng mũ bảo hiểm trên thị trường, điều này đã gây ảnh hưởng không nhỏ đến quyền lợi của nhà sản xuất và người tiêu dùng.

Trước tình trạng này, tại nhiều địa phương, ngành chức năng cũng chỉ biết khuyến cáo người tiêu dùng để tránh mua nhầm hàng giả, kém chất lượng, cần lưu ý lựa chọn những chiếc mũ có dán tem CR, có tên và địa chỉ công ty, nơi sản xuất rõ ràng. Nhìn bên ngoài, mũ bảo hiểm đạt chất lượng có lớp vỏ bọc bên ngoài bằng nhựa tốt, có khả năng chịu va đập khi xảy ra tai nạn. Lớp mút xốp bên trong mũ phải có độ đàn hồi tốt để tản lực, giảm chấn thương cho người đội khi có tai nạn xảy ra. Người tiêu dùng không nên mua mũ bảo hiểm ở các điểm bán lề đường mà đến các siêu thị, cửa hàng có địa chỉ cụ thể, rõ ràng, vì nếu mua nhầm hàng “rởm”, hàng kém chất lượng từ những người bán dạo trôi nổi thì người tiêu dùng rất khó khiếu nại.

 

Tuấn Nguyễn (Dangcongsan.vn)