Sau giờ G, thị trường ôtô “bất động”

Nếu như trước ngày 1/1/2012, thị trường ôtô náo loạn vì người dân đua nhau mua xe chạy thuế thì đến thời điểm này hầu hết các cửa hàng, đại lý,.. đều “án binh bất động” dù đã tung tất cả các chiêu khuyến mãi nhân dịp Tết Nguyên đán.

Việc tăng phí trước bạ, phí đăng ký và cấp biển số xe lên kịch trần đối với dòng xe dưới 10 chỗ tác động mạnh mẽ khiến thị trường xe ôtô ảm đạm ngay từ đầu năm 2012. Đến thời điểm hiện nay, dù đã bước sang tháng 2/2012 nhưng hầu hết khách hàng chưa kịp mua xe chạy thuế trước ngày 1/1/2012 đều kéo về ngoại tỉnh mua xe, hoặc tìm đến xe cũ… để không bị đánh thuế trước bạ.

Thị trường “bất động” ngay từ đầu năm

Giảm giá nhiều mẫu xe, hỗ trợ thuế VAT, tặng quà… là hàng loạt chiêu khuyến mãi mà các thành viên của Hiệp hội lắp ráp ôtô trong nước (VAMA) áp dụng để “câu khách” sau khi các chính sách ưu đãi về thuế, phí chấm dứt từ ngày 1/1/2010. Thế nhưng, bất chấp các nỗ lực khuyến mại, giảm giá của các nhà phân phối, sức mua của thị trường xe cả nội và xe ngoại đều chậm trong những ngày trước Tết Nguyên đán.

Doanh số toàn thị trường xe nội tụt dốc từ mức đỉnh 15.065 xe của tháng 12 xuống còn 961 xe trong tháng 1. Dựa trên con số này cho có thể thấy, xe trong nước và ngoại nhập đều giảm từ 40- 50%. Trong đó, dễ nhận thấy nhất là các hãng xe nội đã có sự tụt dốc đến 50% doanh số.

Các thành viên VAMA cho biết, doanh số tháng 1 đều giảm mạnh với mức giảm trung bình lên tới 50%. Tổng doanh số thị trường xe nội tụt xuống còn 6.961 xe, giảm hơn 50% với tháng 12/2009, trong đó, dòng xe đa dụng giảm nhiều nhất với mức gần 68% còn dòng xe thương mại đỡ “ế” hơn với mức giảm chưa tới 47%.

Nhiều doanh nghiệp loay hoay trong việc đặt kế hoạch kinh doanh cho năm 2012

Kết thúc năm 2011, các doanh nghiệp thành viên của Hiệp hội Các nhà sản xuất ôtô Việt Nam (VAMA) đã bán được 110.938 xe, thấp hơn chỉ 1% so với năm 2010. Tuy nhiên, dù tổng sản lượng bán xe cả năm xấp xỉ bằng năm 2010 trước đó, nhưng dòng xe du lịch đã có sự tăng trưởng đột biến tới 22,1% với lượng bán xe đạt 40.858 chiếc. Dòng xe 2 cầu và đa dụng cũng chỉ sụt giảm 6% và đạt doanh số 22.956 chiếc. Với thực tế khó khăn của nền kinh tế, lãi suất cho vay cao thì kết quả này của các thành viên VAMA có sự đóng góp không nhỏ từ chính sách hạn chế nhập khẩu xe dưới 9 chỗ ngồi thông qua Thông tư 20/TT-BCT của Bộ Công thương.

Nhưng dù có sự trợ giúp đắc lực của Thông tư 20, các doanh nghiệp ôtô cũng không tránh khỏi tâm lý lo lắng cho kế hoạch của năm 2012. Nguyên do, ngoài việc tăng mạnh phí trước bạ và phí cấp biển số xe tại hai thành phố lớn là Hà Nội và TP.HCM từ ngày 1/1/2012, Bộ Giao thông -  Vận tải đang mạnh mẽ đề nghị áp dụng phí lưu hành phương tiện cá nhân và phí ôtô đi vào trung tâm thành phố giờ cao điểm xe với mức cao.  

Ông Choo Hong Chow, Tổng giám đốc Công ty TNHH Nissan Việt Nam cho hay, nếu có thêm phí lưu thông đường bộ như đề xuất của Bộ Giao thông – Vận tải khi phí trước bạ và cấp biển số xe vừa tăng mạnh từ 1/1/2012 sẽ làm tăng gánh nặng cho người tiêu dùng. 

Đại diện một doanh nghiệp khác cũng cho biết: “Chúng tôi gặp khó khăn trong việc đưa ra mục tiêu cho năm 2012 bởi những thay đổi gần đây của chính sách và chủ trương hạn chế lưu thông phương tiện cá nhân. Đồng thời, chúng tôi rất khó đoán định các chính sách liên quan đến ngành công nghiệp ôtô bởi luôn có sự bất ngờ và không dự báo trước được”.

Giảm giá, khuyến mại nhiều mẫu xe mới nhưng thị trường vẫn “bất động”

Các mẫu xe nhập được giảm giá từ vài trăm đến vài nghìn USD nhưng sức mua nhìn chung vẫn giảm. Giá xe Camry 2.5 nhập Mỹ vào khoảng 56.000 USD/xe, giảm tới 3.000 USD/xe so với giá xe tháng 12/2009. Xe Corolla nhập Mỹ có giá khoảng 44.000 USD/xe.

Nhiều doanh nghiệp kinh doanh xe nhập khẩu cho biết, việc kinh doanh những ngày đầu năm 2012 cho tới Tết Nguyên đán sẽ còn gặp nhiều khó khăn do thị trường suy giảm. Bên cạnh ảnh hưởng của việc tăng thuế – phí, tâm lý e ngại của người tiêu dùng trước các thông tin xấu về độ an toàn của dòng xe ăn khách Toyota cũng khiến thị trường thêm ảm đạm bởi từ trước tới nay, xe Toyota nhập Mỹ vẫn được ưa chuộng hơn cả.

Thị trường đi xuống khiến các nhà nhập khẩu cũng dè dặt trong việc đưa xe về nước. Chính vì thế, lượng xe nhập khẩu nguyên chiếc trong tháng 1 chỉ vào khoảng 2.500 xe với giá trị kim ngạch khoảng 45 triệu USD, bằng 1/4 lượng xe nhập khẩu trong tháng 12/2009. Nhiều chuyên gia dự đoán, thị trường trong tháng tới sẽ tiếp tục ảm đạm do rơi vào dịp Tết và do tâm lý e ngại của người tiêu dùng sau khi có điều chỉnh về thuế và phí.

Những chiêu lách luật

Với tư cách là người bán hàng trực tiếp, ông Đỗ Xuân Quân, Giám đốc bán hàng đại lý Nissan Hà Đông cho hay, việc tăng mạnh phí trước bạ và cấp biển số khiến sức mua ôtô chậm lại ở Hà Nội. Đó là chưa kể trước đây các ngân hàng tìm đến đại lý để nhờ đại lý giới thiệu khách hàng mua xe cần vay vốn, còn bây giờ thì ngược lại, đại lý phải tìm đến ngân hàng để giúp khách hàng có thể vay vốn. Ngoài ra, lãi suất cho hay mua xe ôtô cũng khá cao, khiến khách hàng phải tính toán trong thời buổi kinh tế khó khăn.

Cũng để đối phó với việc tăng mạnh của phí trước bạ và cấp biển số tại Hà Nội và Tp.HCM, một số hãng xe đã tung ra các chương trình hỗ trợ phí trước bạ cho khách hàng ở mức 5% trong tháng 1/2012 để khách không phải trả thêm quá nhiều tiền khi sở hữu xe. Ngoài ra, khách hàng là những doanh nghiệp có nhiều cơ sở, chi nhánh ở các địa phương được tư vấn chọn nơi nào có phí trước bạ thấp nhất để đăng ký xe rồi mang lên sử dụng ở các thành phố lớn vì thuộc một công ty.

Xe nhập khẩu cũng không tránh khỏi tình trạng “ế khách” như xe lắp ráp

Còn với xe cá nhân, nếu không quá chú trọng biển số Hà Nội hay Tp.HCM sẽ được tư vấn chọn cách nhờ đăng ký xe ở một địa phương khác. Sau đó người đứng tên trên giấy đăng ký xe sẽ làm hợp đồng ủy quyền có chứng thực của Công chứng nhà nước cho người thứ hai với toàn quyền sử dụng, bán, sang tên hợp pháp. Thậm chí, người thứ hai  còn có thể ủy quyền tiếp một lần nữa cho người thứ ba.

Trên thực tế, những giấy tờ này là để tránh việc phải nộp thêm vài chục phần trăm phí trước bạ khi mua xe cũ. Theo tìm hiểu của phóng viên Autonet, hợp đồng ủy quyền có công chứng này được các ngân hàng thương mại và tổ chức tín dụng chấp nhận từ lâu, vì đó chính là cơ sở để ngân hàng có thể toàn quyền xử lý các tài sản này khi khách hàng không trả được nợ vay mà không gặp những rắc rối. Tuy nhiên, nhà sản xuất, người bán hàng và người mua xe ôtô vẫn lo ngại về phí lưu hành xe mà Bộ Giao thông Vận tải đề xuất mới đây với mức khá cao.

“Tôi cũng hiểu rằng mục tiêu của việc thu phí này là để tạo nguồn thu phát triển hạ tầng. Tuy nhiên kinh nghiệm từ nhiều nước cho thấy, việc này thường đến sau. Nếu có hạ tầng rồi thì việc nhà nước thu phí phương tiện giao thông cá nhân sẽ hợp lý hơn”, Tổng giám đốc Công ty TNHH Nissan Việt Nam nói.

Thị trường xe cũ sôi động

Khác với không khí ảm đạm của thị trường xe mới thì tại các địa điểm giao dịch của nhiều mẫu xe cũ lại sôi động hơn lúc nào hết. Anh Nguyễn Hoàng Nam (Cầu Giấy- Hà Nội) cho biết, với một chiếc xe mới tăng thêm 20 triệu thuế trước bạ, phần tiền đó mình để sắm tết. Còn nhu cầu mua xe đi chơi tết vẫn có thể lựa chọn xe cũ vừa tiết kiệm lại có thể lựa chọn được nhiều loại theo túi tiền của gia đình mình.

Trên thị trường “xế hộp”, để đi tìm một chiếc xe dưới 300 triệu vào thời điểm này quả là rất khó. Nhưng với những mẫu xe đã qua sử dụng, thì danh sách cũng có khá nhiều sự lựa chọn. Thực tế, với mức giá khoảng dưới 300 triệu, ngoại hình vừa mắt và chất lượng phụ tùng, vật liệu tương đối tốt, Kia Morning đời 2005 – 2007 đang là lựa chọn hàng đầu cho xe hơi cũ. Bên cạnh đó, nhiều xế hộp có thương hiệu như Toyota, Ford, Honda… sản xuất 2007- 2009 có giá từ 500- 700 triệu cũng được nhiều người quan tâm.

Tuy nhiên, để mua được chiếc xe cũ như ý, người tiêu dùng cũng phải bỏ không ít công sức để lựa chọn. Bởi tâm lý người tiêu dùng quyết định lớn đến xu hướng mua sắm. Và để sở hữu một chiếc ôtô, nhiều người đã quyết định lựa chọn một chiếc xe cũ vì chi phí thấp nhưng vẫn mang lại sự tiện lợi cho cuộc sống.

Thị trường xe cũ lại đang được nhiều khách hàng quan tâm

Anh Nguyễn Văn Cường (Hà Nội), một thành viên của Diễn đàn Ôtô – Xe máy Việt Nam cho biết: “Việc chọn được một chiếc xe ôtô cũ đúng thực trạng rất khó và phụ thuộc vào sự may mắn. Nếu may mắn, khách hàng sẽ được sở hữu một chiếc xe ưng ý, giá tiền đúng với chất lượng; nếu không, việc đánh cược sẽ gặp thất bại khi gặp phải không ít những phiền phức mà chiếc xe mang lại khi lưu hành”. Hiện nay có rất nhiều “mánh” để “phù phép” cho những chiếc xe bị tai nạn, thủy kích, xe quá “tã” thành những chiếc xe “sạch sẽ” bán với giá cao hơn so với giá thực tế để lừa người tiêu dùng.

Đại diện các showroom ôtô lớn tại Hà Nội cho biết thị trường ôtô cũ hiện có tiềm năng rất lớn, và khi khách hàng có ý định mua sắm ôtô thường nghĩ đến cả 2 phương án: xe mới và xe đã qua sử dụng. Đối với phương án xe đã qua sử dụng, người tiêu dùng chủ yếu nhắm đến những chiếc xe có trị giá từ 200, 300 đến 500 triệu đồng – đây là phân khúc dễ chọn với các dòng xe nhỏ như Matiz, Kia Morning, Hyundai Getz… nhưng đơn vị cung cấp thường không có xe để giới thiệu. Khách hàng lựa chọn những dòng xe nhỏ, đã qua sử dụng với giá thấp, thủ tục đơn giản… sẽ tránh được việc phải vay mượn, khi có kinh tế khá hơn, họ sẽ bán để đổi một chiếc xe mới. Tuy nhiên, không ít “hố đen” được che đậy một cách hoàn hảo trong thị trường xe cũ.

Cần kiểm tra kỹ và lái thử khi mua một chiếc xe cũ

Ông Phạm Thái Dương, Tổng Giám đốc Công ty cổ phần xuất nhập khẩu Tân Thái Dương, chủ showroom Ôtô Mỹ – Auto TTD khuyến cáo, khách hàng khi mua xe cũ không nên tin vào số km thể hiện trên xe dù đây là yếu tố đánh giá xe cũ, quan sát các yếu tố liên quan như chân ga – phanh – côn; cần số, cảnh giác với những vết hoen gỉ, quan sát đến độ mòn của các chi tiết như ghế – nút điều khiển – dây an toàn, tìm hiểu kỹ hồ sơ pháp lý của chiếc xe để cảnh giác với các xe không có nguồn gốc rõ ràng, phương thức thanh toán cần chặt chẽ, hạn chế rủi ro; đặc biệt, đừng quá tham rẻ mà “mua” vào người sự nguy hiểm, đôi khi cả tính mạng bản thân lẫn người xung quanh khi mua phải những chiếc xe mà chỉ số an toàn kỹ thuật không đảm bảo.

  Tuấn Nguyễn