Toyota giải trình về 8.700 xe bị lỗi tại VN

Ngày 1/4 vừa qua, Toyota Việt Nam (TMV) đã tổ chức buổi gặp mặt bất thường với báo chí nhằm giải trình về thông tin cho rằng, có hơn 8.700 xe bị lỗi của liên doanh này đã được bán ra thị trường.

Điều đáng nói là những thông tin nói trên lại được chính một kĩ sư của TMV tiết lộ. Đại diện của TMV thừa nhận, những thông tin về gần 9.000 xe có thể gặp 3 vấn đề về chất lượng nhưng không thông báo và có quyết định thu hồi vì tổng thể các lỗi này không ảnh hưởng đến quá trình vận hành xe cũng như an toàn của người tiêu dùng.

Thông tin lỗi xe không đến từ phản hồi của khách hàng

Thông thường, việc phát hiện các lỗi dẫn đến những cuộc thu hồi xe của các Hãng xuất phát từ phản hồi của khách hàng, các cơ quan kiểm định an toàn hay từ thông báo chính thức của các Hãng. Tuy nhiên, thông tin về sự việc 8.700 chiếc xe Toyota bị lỗi kĩ thuật tại Việt Nam lại được đưa ra bởi một cá nhân của TMV – kỹ sư Lê Văn Tạch, người đã làm việc tại TMV từ tháng 3/2003 với vai trò một kỹ sư của bộ phận lắp ráp, cùng nhiệm vụ hỗ trợ bộ phận sản xuất điều tra nguyên nhân gây ra lỗi bất thường của xe ôtô. Chính lí do này đã khiến sự việc nói trên trở nên không rõ ràng và gây ra nhiều ý kiến trái chiều trên báo chí.

Kĩ sư Tạch cho hay, sau những lần phát hiện và báo cáo với lãnh đạo công ty TMV mà không thấy có phản hồi, kĩ sư này đã quyết định gửi tài liệu mà mình thu thập được đến Cục Đăng kiểm Việt Nam và các cơ quan báo chí để công bố thông tin.

Theo báo cáo của kỹ sư Lê Văn Tạch, có khoảng 200 xe Innova J (được sản xuất trong giai đoạn tháng 2 đến tháng 10/2010) có hiện tượng áp suất dầu phanh của xi-lanh bánh sau vượt mức tiêu chuẩn từ 1,5 đến 2 lần. 1.050 xe Innova khác (được sản xuất từ tháng 4 đến tháng 10/2010) có bu lông bắt móc neo chân hàng ghế thứ 3 bị giảm lực siết và có khoảng 7.580 xe (sản xuất trong thời gian từ tháng 1 đến tháng 10/2006) được siết bu lông camber khi xe không ở trạng thái tiêu chuẩn (không tạo lực ép trước khi siết bulông).

TMV nói gì?

Trong cuộc trao đổi với báo chí chiều 1/4, đại diện Toyota thừa nhận quy trình sản xuất xe Innova đã có 3 vấn đề liên quan tới vấn kỹ thuật và chất lượng, đúng như báo cáo của kỹ sư Tạch với Cục đăng kiểm và báo chí. Theo đó, 3 vấn đề mà gần 9000 chiếc xe Innova gặp phải: Một là, vấn đề áp suất dầu phanh của xilanh bánh sau; Hai là, vấn đề bu lông bắt móc neo chân ghế bị giảm lực siết; Ba là, xiết bu lông camber khi xe không ở trạng thái tiêu chuẩn.

Ông Yoshida, Giám đốc sản xuất của Toyota Việt Nam cũng đã đưa ra giải trình chi tiết về 3 vấn đề chất lượng nói trên.

Cụ thể, về vấn đề áp suất dầu phanh của xi lanh phanh bánh sau, đại diện Toyota cho biết ngày 24/11/2010, các kỹ sư của Toyota phát hiện thấy áp suất dầu phanh của xi lanh phanh bánh sau của một số xe Toyota Innova J đang sản xuất cao hơn so với mức áp suất theo tiêu chuẩn kỹ thuật của Toyota (Cụ thể theo tiêu chuẩn kỹ thuật, mức áp suất này là từ 27,8 – 42,3 kgf/cm2) trong khi đó một số xe có áp suất lên tới gần 60 kgf/cm2.
 
Nguyên nhân được cho là do van điều hòa lực phanh theo tải trọng xe (LSPV) của xe không ở vị trí chuẩn nhất và việc này xuất phát từ việc đồ gá (thiết bị sản xuất) được lắp đặt không hoàn toàn khớp so với giá trị tiêu chuẩn. Lỗi này có thể khiến phanh ăn hơn bình thường và về lý thuyết thì xe có khả năng bị rê đuôi cao hơn so với phanh ăn ít hơn ở điều kiện ma sát mặt đường thấp.

Sau khi phát hiện ra vấn đề, Toyota đã đã chỉnh lại đồ gá sao cho mức áp suất xi lanh phanh tập trung vào khu vực 40 kgf.cm2, kiểm tra lực phanh của toàn bộ xe xuất xưởng, kiểm tra và chỉnh van điều hòa lực phanh LSPV về vị trí chuẩn cho toàn bộ những xe ôtô chưa xuất xưởng.
 
Sau khi điều tra, liên doanh này xác định lỗi ở đồ gá lắp ráp xe Innova J xuất hiện từ tháng 2/2010 đến 11/2010 nên dự kiến có khoảng 200 xe Innova J (tổng số xe lắp ráp với đồ gá này) có thể có mức áp suất xi lanh cao hơn quy định. Tuy nhiên, qua thử nghiệm thực tế và phỏng vấn một số lái xe taxi sử dụng các xe trong diện liên quan, Toyota khẳng định không phát hiện ra điều gì bất thường và cũng chưa nhận được một khiếu nại nào từ khách hàng.

Về vấn đề bulông bắt móc neo chân ghế bị giảm lực siết, ngày 20/12/2010, các kỹ sư của Toyota Việt Nam đã kiểm tra 20 xe Innova trong đợt sản xuất thì nhận thấy 10 xe có hiện tượng một trong 8 bu lông bắt 4 móc neo ở hàng ghế cuối (bu lông số 8) giảm lực siết so với mức tiêu chuẩn kỹ thuật của Toyota. Cụ thể là với điều kiện tiêu chuẩn kỹ thuật, thì lực siết là từ 200 kgf.cm đến 600 kgf.cm, trong khi đó trong 10 xe gặp hiện tượng giảm lực như trên, mức thấp nhất là 144 kgf.cm.
 
Nguyên nhân lỗi này được xác định là giữa hai tấm thép của sàn xe xuất hiện khe hở ở công đoạn hàn, khi keo làm kín được phun vào gầm xe ở công đoạn sau, có khả năng keo lọt vào giữa hai tấm thép sàn xe. Điều này có thể làm giảm lực siết bulông bắt móc neo chân ghế vào sàn xe gây tiếng kêu tại chân ghế. Sau khi phát hiện ra lỗi, liên doanh này đã tiến hành bổ sung công đoạn kẹp chặt hai tấm thép trước khi hàn để loại bỏ khe hở giữa hai tấm thép nhằm tránh keo lọt vào ở công đoạn sau.
 
Về vấn đề siết bulông camber khi xe không ở trạng thái tiêu chuẩn, kỹ sư của Toyota phát hiện có thể xảy ra việc siết bulông camber khi xe không ở trạng thái tiêu chuẩn kỹ thuật của Toyota.
 
Nguyên nhân là do trong một số thời điểm, công nhân trong dây chuyền lắp ráp đã gá bulông bằng súng vặn ốc. Trong tình huống xấu nhất, việc này sẽ tạo ra tiếng kêu nếu bulông này bị lỏng và bạc camber có thể bị giảm độ bền so với thiết kế.

Liên quan tới việc kỹ sư Tạch đã phát hiện lỗi và báo cáo lãnh đạo TMV mà không có phản hồi, đại diện Toyota khẳng định 3 lỗi trên không chỉ được phát hiện bởi một người mà bởi một nhóm kỹ sư. Sau khi có báo cáo về vấn đề chất lượng, liên doanh này đã cho điều tra và khắc phục ngay lập tức. Đó cũng là lí do không có phản hồi về lỗi từ khách hàng và cũng là lí do vì sao TMV không đưa ra thông báo lỗi tới khách hàng.

TMV đúng hay sai?

Đó là điều chưa thể khẳng định được tại thời điểm này bởi TMV khẳng định rằng, tổng thể các lỗi nói trên không ảnh hưởng đến quá trình vận hành xe cũng như an toàn của người tiêu dùng. Cũng không hề có phản hồi nào về chất lượng hay an toàn của xe Innova từ phía khách hàng.

Tuy nhiên, mọi khẳng định, mọi giải trình nói trên của TMV chỉ được nhìn nhận ở góc độ chủ quan. Các lỗi gặp phải trên xe Innova có thực sự ảnh hưởng đến an toàn của hành khách hay không? TMV có cần thiết phải thông báo tới khách hàng hay không? Việc TMV sớm khắc phục và giấu thông tin về các vấn đề liên quan đến chất lượng sản phẩm là đúng hay sai?…  Đó là những câu hỏi cần phải được trả lời và làm rõ bởi một cơ quan chức năng như Cục Đăng kiểm Việt Nam hoặc phải được làm sáng tỏ trước sự chứng kiến của báo chí và các bên liên quan.

Cục Đăng kiểm Việt Nam cho biết, đã tiếp nhận được những thông tin từ lỗi xe Innova của ông Lê Văn Tạch nhưng cũng chưa thể đưa ra kết luận vì đó mới là thông tin từ một phía. Hiện Cục Đăng kiểm đã giao cho các chuyên viên cao cấp tiếp nhận, nghiên cứu kỹ lưỡng hồ sơ, tài liệu để làm rõ sự việc.