Bàn về đồng hồ côngtơmét của taxi

Taxi là phương tiện giao thông công cộng khá hữu ích trong cuộc sống hiện đại. Tuy nhiên, việc hiểu rõ và ứng dụng đúng những tiện ích của loại hình dịch vụ này vẫn còn nhiều điều để bàn cãi, trong đó, đáng nói nhất là hoạt động và cách tính phí của đồng hồ côngtơmét trên xe taxi.

Mỗi khi lên một chiếc taxi, khách hàng có thể đặt ra khá nhiều câu hỏi. Liệu tài xế có đi đúng lộ trình hay không, liệu anh ta sẽ đi lòng vòng để lừa tiền bạn, hay anh ta có phải một lái xe cẩn trọng và an toàn?… Nhưng có một điều mà mọi người thường ít khi để ý tới, đó chính là chiếc đồng hồ đo côngtơmét của xe taxi.

Đồng hồ côngtơmét của taxi là một chiếc hộp điện tử nhỏ, gắn ngay cạnh tài xế. Nó thực hiện nhiệm vụ đo quãng đường và thời gian để làm cơ sở tính tiền cho hành khách, bắt đầu từ khi họ bước lên xe đến khi họ kết thúc lộ trình. Như một người phân xử công tâm và vô tư, đồng hồ côngtơmét taxi sinh ra để chắc chắn cả hành khách lẫn tài xế đều không bị thua thiệt trong giao dịch này.

Trên thực tế, hầu hết các tài xế và hành khách đều tin tưởng vào những thông số xuất hiện trên cái hộp nhỏ đó, nhưng lại chẳng mảy may nghĩ xem nó hoạt động như thế nào. Họ đôi khi không nhận ra rằng, việc hiểu cách đồng hồ côngtơmét làm việc giúp mình có được tư tưởng thoải mái hơn về quyền lợi của bản thân khi tham gia giao dịch. Thêm vào đó, nếu bạn biết cách hoạt động của đồng hồ côngtơmét trên xe taxi, bạn sẽ có những thông tin thú vị để chia sẻ cùng tài xế trong những chuyến đi của mình.

Đo khoảng cách và thời gian

Hiểu một cách đơn giản, đồng hồ côngtơmét trên xe taxi chính là công cụ để đo khoảng cách và thời gian. Những dữ liệu này sau đó được dùng làm cơ sở để các hãng tính giá taxi cho người dùng.

Tuy nhiên, tổng số tiền mà khách hàng phải trả còn phụ thuộc vào từng khu vực, do đó mới có chuyện với cùng một quãng đường và lượng thời gian như nhau, taxi ở thành phố này lấy đắt, ở thành phố khác lại lấy rẻ. Nhiều khi, tiền taxi cũng thay đổi tùy theo lượng người ngồi trên xe.

Điểm chung của tất cả những chiếc côngtơmét taxi là ở chỗ, chúng đều đo khoảng cách mà một chiếc xe taxi đi được, cộng với thời gian đợi khách của xe. Điều đó có nghĩa là, ngay cả khi xe đứng yên sau khi bạn đã ngồi lên xe, bạn vẫn bị mất tiền. Đó cũng là lý do tại sao một chiếc taxi chạy từ điểm A sang điểm B có thể khiến bạn mất nhiều tiền hơn – nếu bị tắc đường, so với cũng hành trình đó nhưng bạn đi vào thời điểm đường phố thông thoáng.

Đồng hồ côngtơmét trên taxi dùng các dao động điện để đo khoảng cách và thời gian. Để đo khoảng cách, người ta sử dụng một bộ cảm ứng đính kèm với hộp số của xe. Thiết bị cảm ứng này sẽ gửi những dao động điện tới hộp côngtơmét mỗi khi xe đi được một quãng đường nhất định. Bên trong hộp côngtơmét cũng có một máy đo thời gian thực hiện việc gửi những dao động khi xe chạy được 1 thời gian nhất định. Tuy nhiên, khoảng cách để thiết bị cảm ứng gửi 1 dao động luôn nhỏ hơn khoảng cách tiêu chuẩn để tính tiền cho khách hàng. Ví dụ, bạn sẽ phải trả bao nhiêu tiền cho mỗi 1km, nhưng cứ khi xe chạy được 1m, một dao động đã lại được gửi về hộp côngtơmét. Khi côngtơmét nhận đủ 1000 dao động, nó sẽ thêm một đơn vị vào phần tính phí cho khách hàng.

Để hiểu hơn, có thể lấy ví dụ về cách tính phí taxi của thành phố New York. Gọi một chiếc taxi và lên xe, bạn sẽ mất ngay 2,5 USD. Xe chạy được 1/5 dặm (khoảng 300m), 40 cent sẽ được cộng vào phần tính tiền. Với mỗi phút xe không chạy, 40 cent khác cũng sẽ được cộng thêm vào. 

Những khoản phụ phí

Bạn phải trả phí cho quãng đường và thời gian bạn đi taxi là đương nhiên, nhưng ở  một số nơi, bạn sẽ phải trả thêm một số loại chi phí khác. Tài xế taxi sẽ cộng thêm những khoản này vào tổng số tiền mà côngtơmét tính ra.

Loại phí phổ biến nhất là phí lên xe. Ở thành phố New York, mỗi khi lên taxi là người ta phải tính ngay 2,5 USD gọi là phí dịch vụ ban đầu. Nếu bắt taxi từ 4 đến 8 giờ chiều, bạn phải bỏ thêm khoản phí “giờ cao điểm” là 1 USD. Sau 8 giờ tối, tài xế sẽ tính thêm phí đêm cho hành khách với trị giá 50 cent. Ngoài ra, hành khách cũng có trách nhiệm trả phí qua cầu nếu trên chặng đường họ đi xảy ra chuyện thu phí cầu phà…

Hầu hết các địa phương chỉ áp dụng các mức thu phí trong địa phận của họ. Điều đó đồng nghĩa với việc, nếu bạn bắt một chiếc taxi và rời khỏi thành phố, bạn cũng phải chấp nhận sự thay đổi do cách tính phí khác nhau. Chẳng hạn, nếu bạn bắt taxi từ New York đến sân bay Newark, bạn sẽ phải trả 3 loại phí, tiền thời gian và quãng đường tính như thông thường và phần tiền phụ trội là 15 USD. Nếu bạn bắt xe từ thành phố New York đến hạt Westchester hay Nassau, ở những nơi này, phí đi taxi cao gấp đôi trong thành phố, nghĩa là đi 1/5 dặm (khoảng 300m) hoặc để taxi đợi 1 phút, bạn sẽ phải mất 80 cent. Taxi ở New York không tính phí cho những hành khách thêm vào, nhưng xe taxi ở Washington, thêm mỗi hành khách, tài xế sẽ tính thêm 1,5 USD. Taxi tại đây cũng yêu cầu khách hàng bỏ thêm 50 cent nếu tài xế phải chở hơn 1 túi đồ cho họ.

Để giúp khách hàng hiểu rõ hơn về cách tính phí taxi, chính quyền sẽ yêu cầu các hãng taxi ghi rõ các loại phí trên xe. Tuy nhiên, động thái này không hoàn toàn ngăn chặn được những hành vi trục lợi của một số ít tài xế, nhất là trong trường hợp hành khách chưa thực sự hiểu rõ về thành phố và cách tính phí taxi tại nơi đó.

Côngtơmét taxi và những mánh khóe trục lợi

Một trong những lợi ích của đồng hồ côngtơmét trên xe taxi là cung cấp thước đo chính xác về khoản phí mà bạn phải trả. Tuy nhiên, điều đó không hoàn toàn đồng nghĩa với việc tài xế hết cách trục lợi từ hành khách.

Một trong những mánh lới phổ biến nhất để tài xế kiếm thêm tiền từ khách hàng đó là cố tình chạy xe theo lộ trình xa hơn. Thay vì đi đường thẳng thì nhiều taxi lại cố tình chạy theo đường vòng. Tuy nhiên, mánh lới này chỉ phát huy tác dụng với những hành khách đi xe mà không thông thuộc địa bàn. Nếu bạn có nguy cơ rơi vào trường hợp này, hãy mang theo một tấm bản đồ và nắm rõ lộ trình cơ bản – con đường thuận lợi nhất tới nơi mà bạn muốn đến. Bạn cũng có thể download ứng dụng smartphone để tính toán lộ trình, tránh bị các tài xế bịp bợm.

Với những chuyến hành trình dài, tài xế cũng có thể trục lợi từ việc gán thêm những khoản phí hay thay đổi cách tính phí để nó trội lên cao. Bạn có thể tự bảo vệ chính mình nếu nắm rõ những mã phí của các thành phố và chắc chắn rằng tài xế đang áp dụng đúng cách tính. Cách tính cụ thể luôn được ghi trực tiếp trên xe. Nếu bạn cảm thấy tài xế đang dùng sai mã phí và thuế, hãy lấy thông tin đăng kí của họ (thường được ghi ngay trên xe) và báo cho cấp quản lý taxi.

Tại Việt Nam, cách móc túi hành khách đơn giản nhất là gắn bộ kích xung đồng hồ cước ở cần gạt số, cần gạt nước, còi, đèn xi nhan… Do đó, nếu tinh ý, hành khách sẽ thấy mỗi lần sang số hay bấm còi, số tiền sẽ nhảy lên. Mỗi lần như thế, tài xế bỏ túi số tiền bằng giá cước 1 km taxi. Tuy nhiên, cách nhìn đồng hồ cũng cần kinh nghiệm, tốt nhất là hành khách nên thuộc làu đường dây nóng, mã số tài xế và tên hãng taxi phòng khi gặp phải phiền toái.

Khi đón xe, hành khách lưu ý chủ hãng xe thường dán thông báo giá cước 1 km đầu và km tiếp theo trên thành ghế. Từ đây, khách có cơ sở để quan sát đồng hồ cước. Khi xe lăn bánh, nếu chưa đầy 1 km nhưng đồng hồ đã nhảy tiền, hoặc đồng hồ nhảy nhanh bất thường chứng tỏ có vấn đề. Ngoại trừ trường hợp đồng hồ nhảy thêm cước khi xe dừng đèn đỏ. Để hạn chế tình trạng taxi dù, trước khi đón xe, hành khách nên quan sát bảng hiệu, hộp đèn, nhãn mác bên ngoài xe, nếu các thông tin không khớp, không thống nhất với nhau thì không nên chọn.

Côngtơmét taxi là công cụ đo để bảo vệ quyền lợi chính đáng của cả tài xế lẫn hành khách. Nếu bạn chú ý đến nó và có hiểu biết đúng đắn về quyền lợi của mình, chẳng còn lý do gì để bạn lo ngại mỗi khi đi taxi. Hãy dùng kiến thức để bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình.